Startsituatie
De auto is binnengebracht voor een trilling. Vanaf de 80 km/h maar vooral bij de 130 km/h trilt de auto. De trilling is minimaal in het stuur voelbaar maar vooral in je stoel en je ziet dat delen van de auto trillen zoals de bijrijders stoel en je benen als je deze op de grond hebt staan. De trilling is niet altijd even erg aanwezig, dit is erg afhankelijk van het wegdek. Er is al het nodige aan de auto gebeurd zoals:
Dit alles heeft wel verandering gebracht dat de trilling minder is geworden maar hij is nog zeker niet weg.
Start diagnose
We zijn de diagnose begonnen met de controle van de trilling. We hebben de NVH-kit aangesloten en zijn gaan rijden met de auto.
Voor trillingen op te sporen hebben we speciale apparatuur. Dit heet een NVH-kit van PicoScope. De NVH-kit staat voor noice (geluid), vibrations (trillingen) en harshness (hardheid). Hiermee kunnen we dus de hardheid van een bepaalde trilling of geluid meten. En ook kunnen we meten waar dit het hevigst is dus waar het vandaan komt. Omdat het in dit geval gaat om een trilling hebben we alleen het gedeelte nodig om de trillingen te meten.
Om de meting te beginnen sluiten we de meter aan op de plek waar de klant de klacht voelt. Dit is in de meeste gevallen, en ook deze, meetbaar op het stoelframe. De meeste trillingen zijn namelijk voelbaar in de stoel. Ook trillingen die zich vooral in het stuur zichtbaar maken zijn het best te meten op de stoel. Hier voel je ze namelijk ook en dit is een goed startpunt. Jij weet na dit startpunt wanneer de trilling zich voordoet en hoe hevig hij zich voordoet waarna je daarna kunt gaan zoeken naar de trilling. Een trilling sensor op het stuur heeft niet veel zin aangezien je hem magnetisch moet bevestigen en de meeste sturen, gelukkig, niet van staal zijn.
Hiernaast is de meting afgebeeld zoals die is uitgevoerd. De sensor wordt op het stoelframe bevestigd en de X-Y-Z as worden gemeten. Deze worden berekend door het programma tot een bepaalde trilling uitgedrukt in de frequentie van de trilling en er komt een waarde te staan in mg. Vooral de waarde in mg geeft de zwaarte van de trilling aan. De waarde in mg is namelijk de waarde die nodig is in mg om de trilling op te lossen. De NVH kit is ook gemaakt om assen mee te balanceren en hierdoor weet je hoeveel gram je moet plakken om de trilling tegen te gaan.
Het programma berekent dit niet zomaar. Om het programma op te starten geef je een aantal waardes in van de auto, dit zijn; je bandomtrek, de eindoverbrenging en hoeveel cilinders de auto heeft. Met een diagnose stekker maakt de kit verbinding met jou auto om daarmee het toerental te bepalen en de rijsnelheid. En doordat je de waardes hebt ingevoerd van de banden, de as en het aantal cilinders kan hij de frequentie van de trilling gelijk gaan zetten met een van die onderdelen. Als je trilling bijvoorbeeld voorkomt bij elke omwenteling van het wiel gaat hij daar de hoogte van de trilling weergeven. Maar komt dit juist voor bij de motor geeft hij het daar weer. Dit geeft je al een eerste indicatie waar je moet gaan zoeken.
De sensor zijn meerdere Piëzo-elementen met daaromheen een vaste behuizing gebouwd. De trilling van de auto wordt doorgegeven aan dit element en de vibratie hiervan wordt omgezet in spanning. Hierdoor meet hij hoe hoog de trilling is en met welke frequentie. Het is belangrijk de sensor goed te monteren, met de schroefdraad naar voren, om de trilling goed op te kunnen sporen.
De trilling is een lage frequentie trilling die het duidelijkst te zien is met de sensor geplaatst aan de achterzijde van de auto. We hebben te maken met een lage frequentie trilling die mee lijkt te bewegen met de frequentie van de cardanas. Dit houdt in dat het de cardanas zelf kan zijn, maar ook een van de componenten die met dezelfde snelheid meebewegen of een van de zaken die de trillingen (die altijd vrijkomen) op moeten vangen. Dit zouden dan de rubbers zijn.
We hebben de auto op de brug gezet en zijn de achterzijde gaan controleren. De klant gaf al aan dat de schokbrekers rondom versleten zijn. Dit was ook te merken tijdens de proefrit maar hier lijkt niet direct de trilling vandaan te komen. We voelde wel dat de auto wat slapjes aanvoelde aan de achterzijde tijdens de proefrit. Dit kan erop duiden dat er een aantal rubbers versleten zijn.
Toen de auto omhoog stond viel direct een rubber op van het differentieel. Deze is versleten en dit geeft ook meteen de oorzaak van de trilling weer. Een differentieel rubber moet de vibratie opvangen die vrijkomt van de aandrijflijn, welke de frequentie van de cardanas heeft. Doordat we zien dat het rubber versleten is en de metingen die we gedaan hebben van de trilling kunnen we stellen dat het rubber de oorzaak is van de vibratie.
Het versleten differentieel ophang rubber. Ons advies is om de andere twee rubbers ook direct mee te nemen met het vervangen.
Overige zaken qua onderstel
We hebben nog wat meer zaken gezien die opvallen aan het onderstel zo zijn:
De bovenste draagarmen op de achteras kapot. De stofhoezen zijn door, wat een APK afkeurpunt is. Om alleen de hoezen te vervangen is vragen om problemen in de toekomst. Er is nu al vuil en vocht ingekomen, ons advies is de draagarmen compleet vervangen.
De 4 ophangrubbers van het subframe zijn versleten. Deze hebben te veel spelling wat zorgt voor een losse kont tijdens het rijden. Ook deze moeten vervangen worden.
Tijdens de laatste reparatie is er een boutje van de modderkuip vergeten. Deze moet opnieuw vastgemaakt worden.
Remmen
Tijdens het binnenrijden vielen de remmen direct op. De rem druk ligt erg laag en onderin. De klant gaf ook aan dat de remslangen en leidingen bij de APK vervangen zijn. Het lijkt erop dat de rem niet goed ontlucht is. Dit moet opnieuw gedaan worden. Ook ligt de nieuwe remleiding er erg slecht in. Hij raakt op een bepaald punt zelfs de tank-ophangbeugel. Dit is vragen om problemen voor de toekomst.
Opnieuw problemen?
De klant heeft alle punten bij ons laten aanpakken. De rubbers zijn vervangen voor een hogere kwaliteit onderstelrubbers en ook de hardyschijf is nog vervangen omdat bij demontage bleek dat deze erg versleten is. Omdat de klant ook nog de wens had om 4 nieuwe schokbrekers in de auto te krijgen zijn deze ook vervangen. De auto deed het hierna in onze optiek perfect, echter had de klant na een lange rit nog last van een trilling. Daarom hebben we een dag ingepland om de auto opnieuw te meten. Daarnaast stond het stuur nog wat scheef volgens de klant. Dit laten we daarom opnieuw uitlijnen.
Tijdens de diagnose werd ons duidelijk dat er een wat hogere 20Hz trilling. Dit slaat terug op een trilling op de wielen. Hij was vooral in het stuur en bij je voeten te voelen. We zijn daarom de wielen gaan balanceren met rol. Hierdoor kun je ook de onbalans in de band beter meten. Daarbij vonden we een onbalans van 20 gr in de band rechtsvoor. We hebben de band opnieuw goed gebalanceerd, de auto is opnieuw uitgelijnd en we zijn gaan rijden met de klant.
De auto trilde hierna niet meer. Natuurlijk voel je nog iets van het wegdek maar dit zal je nooit helemaal wegkrijgen, dat is mogelijk maar dan zou je het hele onderstel moeten reviseren. Op volledig vlak wegdek, wat we gelukkig in de buurt hebben, trilt de auto niet.